Hakaret Suçu
5237 s. Türk Ceza Kanun’un da şerefe karşı işlenen suçlar başlığı altında Hakaret Suçu düzenlenmiştir. TCK madde 125’de Hakaret Suçu şu şekilde tanımlanmıştır;
“Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) (1) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.”
Kanunun devamında “gıyabında hakaret” ayrıca tanımlandığı için burada “huzurda hakaret” suçunun tanımlanmasının yapıldığı sonucuna ulaşılmaktadır.
“(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.”
Sesli, yazılı veya görüntülü iletiyle kanun telgraf ve telefonun yanında internet, cep telefonu mesajı vb. iletişim araçlarını da kapsam dahiline almıştır. Kanunun gerekçesinde sesli, yazılı veya görüntülü bir mesajdan söz edilmekte ve mektrup, telgraf, telefon ve benzeri araçlar yapılan hakaret de huzurda hakaret olarak cezalandırılmalıdır denilmektedir.
Hakaret suçunun gerçekleşmiş sayılabilmesi için fail ve mağdurun birbirlerini görmeleri şart değildir. Mağdurun fail tarafından söylenen sözleri duyması ve failin de bunu bilmesi yeterlidir.
TCK madde 125 in devamında gıyapta hakaret suçu tanımlanmıştır;
“Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.”
Gıyapta hakarette 125 maddenin “huzurda hakaret”i tanımlayan unsurlarının yanında fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekmektedir.
Hakaret suçunun koruduğu hukuki değer şeref ve sosyal saygınlıktır. Bu suçta fail bakımından herhangi bir özellik aranmaz; herhangi bir kişi bu suçun faili olabilir.
Hakaret suçu ani bir suç tipi olup mütemadi suç şeklinde işlenmesi mümkün değildir. Buna karşılık Yargıtay suçun basın yoluyla işlenmesi durumunda mütemadi bir nitelik kazandığı görüşündedir.
Hakaret Suçunda Ağırlatıcı Sebepler
Türk Ceza Kanunu madde 125/3 de hakaret suçunun ağırlatıcı sebepleri düzenlenmiştir. Bu maddeye göre ;
-a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı
-b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
-c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz
-Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
-Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.
Türk Ceza Kanunu’na göre daha az cezayı gerektiren haller ise şu şekilde belirtilmiştir;
-Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi (m.129/1)
-Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi (m.129/3)
Hakaret suçu genel kast ile işlenebilen bir suç olup özel kast unsuru aranmaz. Bu suç şikayete tabi bir suç olarak kabul edilmiştir. Hakaret suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir.
YARGITAY KARARLARI
AĞIR ELEŞTİRİ HAKARET SUÇU KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLEMEZ.
YARGITAY
4.CEZA DAİRESİ
Esas Numarası: 2013/2074
Karar Numarası: 2014/17411
Karar Tarihi: 20.05.2014
“..Sanığın kendisi hakkında kamu görevlisine hakaret suçundan iddianame düzenleyen müşteki Cumhuriyet Savcısını kastederek (M.) Cumhuriyet Başsavcılığına hitaben yazdığı dilekçede yer verdiği “tazminat davası açacağımı belirtiyorum, çünkü iftira atıp insanı yok yere suçlamak o kadar kolay değildir, eğer bir kamu görevlisi namusu ile, şerefi ile layıkıyla hakkıyla usulüne uygun adam gibi davranarak taraf tutmadan torpille adam kayırmadan bir tarafa yaslanmadan kamu görevini ifa ediyorsa o kamu görevlisine hiçbir insan oğlunun diyeceği bir söz olamaz ama haksızlıklarla usulsüzlüklerle dolu reddi hakim talebim bulunmasına rağmen, kasten işlem uygulayıp haklılığımı kanıtlayan belgelerle ispatı yapılmış mahkeme kararlarımın bulunmasına rağmen bir davada red kararı vermek kimin haddinedir, siz olsanız bu durumda ne yaparsınız, böyle bir red kararı hukuken hiç de etik değildir, yukarıda belirttiğim hususlara ait mahkeme kararlarını belge ve deliliniz varsa 10 gün içerisinde lütfen adresime göndermenizi istiyorum gereğini saygılarımla arz ve talep ederim” şeklindeki ifadeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, müştekinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, ağır eleştiri niteliğinde olduğu ve hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden, yasal olmayan ve yerinde görülmeyen gerekçeyle mahkumiyet kararı verilmesi bozmayı gerektir..”
KAMU GÖREVLİLERİNİN GÖREVİ İFA SIRASINDAKİ ELEŞTİRİLERE KARŞI DAHA FAZLA HOŞGÖRÜLÜ OLMALARI GEREKİR
YARGITAY
4.CEZA DAİRESİ
Esas Numarası: 2012/16551
Karar Numarası: 2014/2237
Karar Tarihi: 28.01.2014
“..İncelenen dosyada, sanığın, haksız olarak kendisine balık çiftliği kurma ruhsatı vermeyen memurlarla ilgili soruşturma izni vermeyen kurul üyeleri hakkında yazdığı dilekçede yer alan “Anayasa, Kanunlar, Yönetmelikler, yargı hukuk hak anlamayan kıyakçı gaspçı zihniyetli icraatçılar hesabını iyi biliyorlar ya sonrası bu bağlamda görevim ülkeme aileme, özürlülere, inançlarıma hizmet vermek doğrultusundan konuyu TC makamlarına arz ederim” biçimindeki sözlerle kamu görevlilerine görevleri nedeniyle hakaret ettiği kabul edilen olayda, sanığın haksızlığa uğradığı kanısıyla eleştiri ve yakınma boyutunda kalan cümlelerinin yukarıda açıklanan gerekçeyle hakaret suçunun öğelerini oluşturmadığı gözetilmeden yetersiz gerekçeyle mahkumiyet hükmü kurulması yasaya uygun görülmemiştir.”
DAVA SEBEBİYLE SÖYLENMESİNDE VE YAZILMASINDA YARAR BULUNMAYAN YANİ DAVANIN AYDINLIĞA KAVUŞMASINDA VE HAKKIN MEYDANA ÇIKARILMASINDA HİÇBİR OLUMLU ETKİSİ OLMAYAN HAKARET OLUŞTURAN YAZI VE SÖZLERİN SARFEDİLMİŞ BULUNMASINDA MEŞRULUĞUN VARLIĞI KABUL EDİLEMEZ
YARGITAY
5.CEZA DAİRESİ
Esas Numarası: 2013/4698
Karar Numarası: 2014/10075
Karar Tarihi: 23.10.2014
“..İnceleme konusu olayda; sanığın, katılan vekili olarak …Asliye Ceza Mahkemesi’ne sunduğu tarihsiz dilekçesindeki; hakaret, tehdit, konut dokunulmazlığını ihlal etme, hırsızlık, mala zarar verme suçlarından sanık olarak yargılanmakta olan katılana yönelik “Sanık daha önce de yaşadığı gece hayatını bu olaylardan sonra artırmaya başlamış ve gece hayatı, alkol ve aldatmaları artarak devam etmiştir. Sanık, katılanı aleni olarak aldatmaya devam etmiş, bu husus tüm arkadaş ve iş çevresinde bilinir hale gelmiştir. Katılan müvekkilin sonradan (müşterek çocukları) F…’dan öğrendiği kadarıyla o gece otelde başka bir kadın ve F… ile aynı otelde kalmıştır… F… bu yönlendirmelerle annesine karşı saldırganlaşmış ve 04/01/2010 gecesi sanığın azmettirmesiyle katılanı gece uyurken bıçakla öldürmeye çalışmıştır… Sanık çocuğa örnek olacak bir hayat sürmediği gibi, örnek olacak davranışlarda sergilememektedir. Sanık velayeti aldıktan sonra da alkol ve gece hayatına düşkünlüğüne devam etmektedir. Bu konuda ve A…’da birden fazla yabancı uyruklu bayanlarla otellerde alem yaptığına dair de yine tanık ve sair delillerimiz mevcuttur. Ayrıca sanık iş hayatında dahi istikrarlı davranamıyor olup, sürekli iş ortağı ve sekreter değiştirmekte olup, bu konularda sürekli yeni iş ortağı veya sekreter konusunda ilanlar vermektedir. Hatta sanık hakkında alkollü araç kullanmaktan dolayı iki kez yasal işlem yapılmış ve ehliyetine el konulmuş ve hatta akabinde de sürücü belgesiz araç kullanmaktan yine yasal işlem yapılmıştır.” şeklindeki ifadelerin dava ile ilgisi ve yararı bulunmadığı ve savunma sınırının aşıldığı, hakareti oluşturan bu sözler nedeniyle sanığın savunma dokunulmazlığından yararlanmasının mümkün olmadığı, yüklenen hakaret suçunun tüm yasal unsurlarıyla oluştuğu nazara alınmadan, oluşa uygun düşmeyen gerekçeler ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde beraat kararı verilmesi,..”
KAYNAKÇA
Veli Özer ÖZBEK (Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler,Şerefe Karşı Suçlar, 487-527 S.)
Legalbank Yargıtay Kararları
