Sahte olarak düzenlenen bir çekin birden çok ciro edilmesi ve nihayetinde en son hamilin bu çeki ilgili bankaya tahsil amaçlı vermesiyle dolandırıcılık suçu meydana gelir mi? Gelirse bu suçun şüpheli veya sanıkları kimlerdir?
Bu soruların cevaplarını kesin olarak vermem mümkün değil ancak konu ile ilgili karşılaştığım soruşturma dosyaları savcılıklar tarafından kovuşturmaya yer olmadığına (KYOK) karar verilerek kapatılıyor. Bu konuda savcılıklar yeterli denetimi yapmamakla beraber itirazları da pek dikkate aldığını söylemem mümkün değil. Örnek bir Ek Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair karara karşı yazmış olduğum dilekçeyi sizlerle paylaşmak istiyorum;
…………… NÖBETÇİ SULH CEZA HAKİMLİĞİ’NE
Gönderilmek üzere
…………… CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA
DOSYA NO :…………………….
MÜŞTEKİ :……………
VEKİLİ :………………….
ŞÜPHELİ :…………………
KONU :……….. Cumhuriyet Başsavcılığı’nın…………….. soruşturma numaralı Ek kovuşturmaya yer olmadığına dair kararına itirazlarımızdan ibarettir.
AÇIKLAMALAR :
…………… Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından …………. tarihinde tebliğ edilen “ek kovuşturmaya yer olmadığına dair ” kararın kabulü mümkün değildir. Şöyle ki;
………….. bankaya ait………….tarihli ………….. TL değerinde olan …………. seri nolu çekin diğer müşteki………….’un yetkilisi olduğu ……………. Ltd. Şti. Adına sahte olarak düzenlenmek suretiyle dolandırıcılık suçu vuku bulmuştur. Başsavcılık tarafından yeterli delil araştırması yapılmamıştır;
Soruşturma kapsamında çekin son cirantadan başlayarak kimden kime ve hangi sebeple geçtiğinin tespiti yapılması gerekirken bu yönde de bir araştırma ve tespit söz konusu değildir. Ayrıca keşidecinin tacir olması sebebiyle ticari defterlerinin de incelenmesi gerekir. Nitekim Yargıtay da bu görüşü savunmaktadır.
”..çekin önceden doğan borç karşılığında mı yoksa o sırada aralarında yaptıkları alışveriş sonucunda mı verildiği, alışverişin yapıldığı anda çek verilmesi konusunda anlaşıp anlaşmadıkları, aralarında daha öncesine dayanan ticari ilişki ve açık hesap bulunup bulunmadığı ile buna ilişkin ticari belgelerinin olup olmadığı (fatura, ticari defter, belge, muhasebe kayıtları gibi) ile varsa buna ilişkin belgelerin getirtilip incelendikten sonra sanığın hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken eksik araştırma ile yazılı şekilde hükümler kurulması,
Kanuna aykırı olup sanığın temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden, 5320 sayılı Kanun’un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’nın 321. maddesi uyarınca, hükümlerin BOZULMASINA, 24.10.2018tarihinde oybirliğiyle karar verildi.” ( Yargıtay Kararı – 15. CD., E. 2015/12637 K. 2018/7106 T. 24.10.2018)
TCK’nın madde 157 “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası verilir.“ Ayrıca TCK’nın Madde 158- (1/f) “Dolandırıcılık suçunun; Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması sı veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle, İşlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur……………. bankaya ait çek sahte bir şekilde düzenlenerek ve bu şekilde piyasaya sürülerek hem ……………banka aracı olarak kullanılması suretiyle, hem ticari itibarının zedelenmesine hem de çekte belirtilen meblağı tahsil edemeyen son yetkili hamilin ve ilgili adına sahte çek tanzim edilen ve kullanılan kişinin zarar uğramasına sebep olmuştur. Bu nedenle detaylı araştırma yapılmadan bu şekilde verilen takipsizlik kararı neticesinde birçok kişi ve kurumun hem maddi hem de manevi zararı oluşmuştur. İlgililerin soruşturma genişletilerek bulunması ve cezalandırılması gerekirken tüm şüpheli eylemlere rağmen verilen takipsizlik kararı yerinde olmamıştır.Tüm bu hususlar verilen kararın özensiz verilmiş bir kovuşturmaya yer olmadığı kararı olduğunu göstermektedir. Savcılığın vermiş olduğu bu karar hukuka ve yasalara aykırı olup iddianamenin düzenlenip mahkemeye verilmek suretiyle kovuşturma aşamasına geçilmesi gerekmektedir.
Şüpheliler basiretli bir tacirin davranması gerektiği gibi davranmamıştır. Tacir, faaliyet gösterdiği ticari alan içerisinde bilgi sahibi olmalı, öngörülü davranmalı ve tedbirli hareket etmelidir. Tacir bu yüküme aykırı davrandığı takdirde bundan sorumlu olacaktır. Zira şüpheli firma yetkililerinin hiç birinin suça konu çekin sahte olduğunu anlamayarak ciro etmeye devam etmeleri hayatın olağan akışına aykırıdır. Şüpheliler basiretli bir tacir gibi davranarak suça konu çekin sahte olduğunu tespit etmesi gerekirken bunu yapmayarak müvekkil bankayı kasıtlı bir şekilde zarara uğratmıştır.
…………… bankaya ait çek sahte bir şekilde düzenlenerek ve bu şekilde piyasaya sürülerek hem …………… banka aracı olarak kullanılması suretiyle, hem ticari itibarının zedelenmesine hem de çekte belirtilen meblağı tahsil edemeyen son yetkili hamilin ve ilgili adına sahte çek tanzim edilen ve kullanılan kişinin zarar uğramasına sebep olmuştur. Bu nedenle detaylı araştırma yapılmadan bu şekilde verilen takipsizlik kararı neticesinde birçok kişi ve kurumun hem maddi hem de manevi zararı oluşmuştur. İlgililerin soruşturma genişletilerek bulunması ve cezalandırılması gerekirken verilen takipsizlik kararı yerinde olmamıştır.
Görüleceği üzere şüpheli açıkça kanun maddelerine aykırı hareket ederek…………..bankayı zarara uğratmıştır. Zira eksik inceleme yapılarak, gerekli bilgi ve belgeler istenmeden, soruşturma genişletilerek detaylı araştırma yapılıp ifadeler tamamlanmadan soyut gerekçelerle karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur. Tüm bu hususlar verilen kararın üstün körü verilmiş bir kovuşturmaya yer olmadığı kararı olduğunu göstermektedir. Savcılığın vermiş olduğu bu karar hukuka ve yasalara aykırı olup iddianamenin düzenlenip mahkemeye verilmek suretiyle kovuşturma aşamasına geçilmesi gerekmektedir.
NETİCE ve İSTEM :
Yukarıda açıklanan nedenlerle ve makamınızın re ’sen gözeteceği diğer hususlar çerçevesinde, itirazımızın kabulü ile…………… Cumhuriyet Savcılığı’nın ………. tarih ve…………. soruşturma numaralı kovuşturmaya yer olmadığına dair kararının kaldırılmasına ve eksik araştırmaların tamamlanarak şüpheliler hakkında kamu davasının açılmasına karar verilmesini saygıyla arz ve talep ederim.
